PRAWO PRACY w 2024 roku po nowelizacjach - kompendium wiedzy dla praktyków

 W drugiej połowie 2023 r. dokonano nowelizacji przepisów rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, która weszła w życie 17 listopada 2023 r. Nowelizacja w istotny sposób zmieniła obowiązki pracodawców w zakresie wyposażenia tych stanowisk i refundacji dla pracowników, już nie tylko okularów, ale i soczewek kontaktowych. Wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu (w sprawie o numerze C-660/20) z 19 października br. może mieć wpływ na sposób wynagradzania za pracę ponadwymiarową w Polsce. Zmienił się też zakres wyłączeń z minimalnego wynagrodzenia. Zapowiedziano także zakończenie prac nad wdrożeniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, czyli należy spodziewać się uchwalenia polskiej ustawy o ochronie sygnalistów, po wielokrotnie zmienianych terminach. Podczas szkolenia zostanie szczegółowo omówiona powyższa problematyka wraz przedstawieniem najważniejszych skutków powyższych zmian dla pracodawców oraz koniecznych działań.

W 2023 r. nastąpiły dalsze, rewolucyjne, zmiany w Kodeksie pracy. W dniu 26 kwietnia 2023 r. weszła w życie rozległa nowelizacja dostosowująca polskie przepisy prawa pracy do standardów przewidzianych w dwóch dyrektywach Unii Europejskiej (2019/1152 i 2019/1158). Określają one wymagania w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (1152) oraz w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (1158). Szkolenie pozwoli uczestnikom zapoznać się z istotą i szczegółami nowych regulacji oraz praktycznym ich stosowaniem. Ponieważ jedną z projektowanych zmian jest obowiązek uzasadniania wypowiedzenia umowy na czas określony w czasie szkolenia uczestnicy zostaną zapoznani z orzecznictwem sądowym dotyczącym przyczyn uzasadniających wypowiedzenie w przypadku umów na czas nie określony, które w nowej sytuacji prawnej znajdą swoje odpowiednie zastosowanie. Każdy uczestników otrzyma w formie edytowalnej projekty dokumentów związanych z praktyczną realizacją obowiązków wypływających ze znowelizowanych przepisów - m.in. wzór nowej informacji o warunkach zatrudnienia z odwołaniem się do obowiązujących przepisów prawa. Ponadto uczestnicy zapoznani zostaną z nowymi typami wykroczeń przeciwko prawom pracownika wprowadzanymi do Kodeksu pracy oraz najważniejszymi orzeczeniami sądowymi w 2023 r. w obszarze prawa pracy. Ponadto zostaną omówione: wymagania dla pracodawców w związku z nadchodzącym wdrożeniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii i przygotowywaną polską ustawą o ochronie sygnalistów.
Ponadto zostanie poruszona problematyka podróży służbowych i skutków rozróżnienia podróży incydentalnych i permanentnych, relacji między podróżą służbową, a sposobem określania miejsca pracy w umowie o pracę, problematyka dni wolnych na oddanie krwi, podwyższenie odpisu na ZFŚS.

Rok 2024 to okres dalszych, intensywnych, kontroli Państwowej Inspekcji Pracy dotyczących przestrzegania przez pracodawców przepisów o czasie pracy. Prowadzone w poprzednich latach kontrole cały czas prowadziły do ujawniania istotnych nieprawidłowości w tym obszarze. Pracodawcy nadal nieprawidłowo regulowali w aktach wewnątrzzakładowych, a w szczególności w regulaminach pracy, okresy rozliczeniowe, nieprawidłowo wdrażali poszczególne systemy czasu pracy, popełniali błędy w ustalaniu rozkładów czasu pracy i przygotowaniu harmonogramów, naruszali wymagane okresy odpoczynku, czy też średniotygodniową normę łączną czasu pracy. Skutki takich nieprawidłowości to, często, wysokie grzywny lub nawet konieczność, nieprzewidzianych wcześniej, wypłat wynagrodzeń za godziny nadliczbowe. Podczas szkolenia uczestnicy usystematyzują wiedzę z zakresu czasu pracy, zweryfikują prawidłowość stosowanych rozwiązań i zapoznają się z optymalnymi formami organizacji czasu pracy. Poznają także zmiany w uregulowaniach czasu pracy wdrożone w roku 2023. M.in. zostaną omówione nowe regulacje dotyczące: zaliczania czasu szkoleń do czasu pracy, przerw w pracy, zwolnienia z tytułu siły wyższej, urlopu opiekuńczego.

  Nowy Program:  

dzień 1:

1. Nowelizacja rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.
   • Co zmieni się w obowiązkowym wyposażeniu stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe? Alternatywne rozwiązania dla pracodawców.
   • Refundacja okularów i soczewek - przesłanki i zasady
2. Wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu (w sprawie o numerze C-660/20) z 19 października 2023 r. i jego wpływ na sposób wynagradzania za pracę ponadwymiarową w Polsce.
   • Czy i jak Wyrok wpłynie na wynagrodzenie pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy za pracę przekraczającą wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę?
   • Stanowisko PIP dotyczące skutków wyroku TSUE w sprawie C-660/20 z dnia 15.12.2023 r. oraz możliwych działań inspektorów pracy w związku z jego wydaniem.
3. Wdrożenie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii i polska ustawa o ochronie sygnalistów - stan prac i przygotowanie pracodawcy do wdrożenia.
   • Jak się przygotować do nadchodzącej ustawy
   • Obowiązki pracodawcy przewidziane w projekcie
4. Dni wolne za oddanie krwi - Stanowisko Narodowego Centrum Krwi
5. Wzrost wysokości odpisu na ZFŚS w 2024 r.

NOWELIZACJA KODEKSU PRACY Z 26.04.2023

1. Zmiany dotyczące umów na okres próbny
   • ograniczenie możliwości ponownego zawarcia umowy na okres próbny przez tego samego pracodawcę z tym samym pracownikiem
   • uzależnienie maksymalnej długości okresu próbnego od zamierzonego czasu trwania kolejnej zawartej umowy po upływie okresu próbnego,
   • nowe klauzule w umowach na okres próbny.
2. Rozszerzenie zakresu informacji o warunkach zatrudnienia
   • Jak zmienia się zakres informacji, które pracodawca ma obowiązek przekazać pracownikowi?
   • Jakie dopuszczalne formy przekazania informacji przewidują znowelizowane przepisy?
   • Czy możliwe jest informowanie pracownika o warunkach zatrudnienia przez wskazanie przepisów regulujących dany zakres uprawnień pracowniczych?
3. Obowiązek uzasadniania wypowiedzenia umowy na czas określony
   • Jak uzasadniać wypowiedzenie umowy na czas określony? - przyczyny uzasadniające wypowiedzenie w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego.
4. Prawo pracownika do wystąpienia z wnioskiem o korzystniejszą formę zatrudnienia, gwarantującą bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy
5. Prawo pracownika do jednoczesnego zatrudnienia lub wykonywania pracy na innej podstawie, niż stosunek pracy w znowelizowanych w nowelizowanych przepisach Kodeksu pracy
6. Urlop opiekuńczy - nowy rodzaj urlopy w nowelizowanych przepisach Kodeksu pracy - jak go udzielać? .
7. Zwolnienie z powodu "siły wyższej"
8. Uprawnienie pracowników - wychowujących dziecko, do ukończenia przez nie 8. roku życia do korzystania z elastycznej organizacji czasu pracy - na czym polega to uprawnienie? co należy rozumieć pod pojęciem elastycznej organizacji pracy?
9. Zwiększona ochrona pracowników - korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem. Jakiego rodzaju urlopów dotyczy? Jakie są jej zasady?
10. Ograniczenie możliwości zatrudniania pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8 roku życia w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz delegowania go poza stałe miejsce pracy.
11. Zmiany w zakresie urlopu rodzicielskiego związane z wyrównywaniem praw obojga rodziców - jak zmienią się okresy urlopu rodzicielskiego? Jak będzie się kształtowało indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego dla matki i dla ojca?
12. Wydłużenie wymiaru trwania urlopu rodzicielskiego w przypadku łączenia przez pracownika prawa do korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy.
13. Zmiany w urlopie ojcowskim.
14. Zmiany dotyczące zasad dopuszczenia pracownika do pracy po urlopach związanych z rodzicielstwem.
15. Zmiany w przepisach wykonawczych - dokumentacja pracownicza; świadectwo pracy.
16. Sesja pytań i odpowiedzi, konsultacje indywidualne

dzień 2:

CZAS PRACY

1. Definicja i podstawowe pojęcia
   • Jakie okresy zaliczamy do czasu pracy?
   • Kiedy pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy?
   • Czy cały czas obecności pracownika w zakładzie pracy to czas pracy?
   • Czy i jakie szkolenia zaliczamy do czasu pracy?
   • Skutki zaliczania szkoleń do czasu pracy - odpoczynki, godziny nadliczbowe Czy art. 94 13 K.p. Kodeksu dotyczy umów o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych, które uregulowane są w art. 102 i następnych K.p ? Stanowisko MR i PS
   • Czy podróż służbowa to czas pracy?
     • skutki rozróżnienia podróży incydentalnych i permanentnych, relacje między podróżą służbową, a sposobem określania miejsca pracy w umowie o pracę,
   • Co to jest norma czasu pracy i jakie są rodzaje takich norm?
   • Średniotygodniowa norma łączna czasu pracy – jak ustalić, czy jej nie przekraczamy – stanowisko urzędowe MRPiPS
   • Doba pracownicza – co to jest i jakie jest jej znaczenie?
   • Kiedy się zaczyna i kończy tydzień rozliczeniowy czasu pracy?
   • Kiedy praca staje się pracą zmianową?
   • Co to jest wymiar czasu pracy?
2. Ustalanie wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym
   • Jak obliczyć wymiar czasu w okresie rozliczeniowym?
   • Jak na wymiar czasu pracy wpływa nieobecność pracownika?
   • Wymiar czasu pracy, a nawiązanie lub rozwiązanie umowy o pracę w trakcie okresu rozliczeniowego.
3. Odpoczynek dobowy i tygodniowy
   • Ile wynosi odpoczynek dobowy?
   • Czy odpoczynek dobowy może być skrócony?
   • Ile wynosi odpoczynek tygodniowy?
   • Czy odpoczynek dobowy może być skrócony?
4. Systemy czasu pracy
   • Co to jest system czasu pracy?
   • Jakie systemy przewiduje Kodeks pracy?
   • Jak wybrać optymalny system?
   • Jak prawidłowo wprowadzać systemy czasu pracy?
5. Rozkład czasu pracy i zasady prawidłowego tworzenia harmonogramu czasu pracy
   • Co to jest rozkład czasu pracy?
   • Co to jest harmonogram czasu pracy i kiedy musimy go sporządzać?
   • Czy musimy ustalić harmonogram na cały okres rozliczeniowy?
   • Kiedy pracownik musi poznać harmonogram, który będzie go obowiązywał?
   • Jak sporządzić prawidłowy harmonogram?
   • Czy dopuszczalna jest zmiana harmonogramu? Jakie są przesłanki dopuszczalności zmiany harmonogramu czasu pracy - stanowisko PIP.
6. Praca w godzinach nadliczbowych – definicja, zasady polecania i rozliczania, limity
   • Godziny nadliczbowe dobowe – kiedy praca staje się nadliczbową?
   • Czy system i rozkład czasu pracy wpływają na godziny nadliczbowe w dobie pracowniczej?
   • Godziny nadliczbowe średniotygodniowe – kiedy się pojawiają?
   • W jakich przypadkach można polecić pracę w godzinach nadliczbowych, a kiedy jest to zakazane?
   • Forma polecenia pracy w godzinach nadliczbowych – czy pracodawca zawsze musi wydać wyraźne polecenie?
   • Czy pracownik może odmówić wykonania polecenia pracy w godzinach nadliczbowych?
   • Jak ustalić, że wystąpiła praca w godzinach nadliczbowych? Które godziny nadliczbowe zaliczymy do dobowych, a które do średniotygodniowych?
   • Problem godzin nadliczbowych, których nie można zaliczyć do żadnej doby rozliczeniowej czasu pracy - stanowisko PIP.
   • Jak rekompensować godziny nadliczbowe?
   • Wynagrodzenie, dodatek lub czas wolny jako forma rekompensaty pracy nadliczbowej – kto o niej decyduje? Która jest najkorzystniejsza?
   • Limit godzin nadliczbowych – czy i jak można go zwiększyć?
7. Praca w dniu wolnym wynikającym z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy – dopuszczalność i rekompensowanie
   • Kiedy możemy polecić pracę w dniu wolnym wynikającym z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy?
   • Czy zawsze pracę w dniu wolnym wynikającym z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy musimy rekompensować udzieleniem innego dnia wolnego ?
8. Praca w niedziele i święta – dopuszczalność i rekompensowanie
   • Kiedy możemy polecić pracę w niedziele i święta ?
   • Jak rekompensować pracę w niedziele i święta?
9. Wyjścia prywatne i ich odpracowywanie
10. Dokumentacja czasu pracy – sposób prawidłowego prowadzenia
    • Jakie dokumenty składają się na dokumentację czasu pracy w myśl nowego Rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej?
    • Jakie informacje winna zawierać ewidencja czasu pracy?
11. Nowelizacja Kodeksu pracy w zakresie przepisów o czasie pracy
    • Dodatkowe 15 minutowe przerwy od pracy wliczane do czasu pracy w projekcie nowelizacji Kodeksu pracy.
    • Wliczanie szkoleń do czasu pracy
12. Zwolnienie od pracy z tytułu działania siły wyższej
13. Urlop opiekuńczy
14. Orzecznictwo SN dotyczące czasu pracy
15. Stanowiska urzędowe w zakresie problematyki czasu pracy - Komisja Prawna Głównego Inspektora Pracy, Ministerstwo Pracy
16. Najczęściej popełniane błędy w praktyce stosowania przepisów o czasie pracy stwierdzane w czasie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy
17. Wytyczne do kontroli tematu "Przestrzeganie przepisów o czasie pracy" stosowane przez PIP – zapoznanie uczestników z ich treścią; jak je wykorzystać do audytu wewnętrznego?
18. Sesja pytań i odpowiedzi, konsultacje indywidualne

dzień 3:

1. Obowiązek uzasadniania wypowiedzenia umowy na czas określony - przegląd orzecznictwa sądowego.
2. Nowe typy wykroczeń przeciwko prawom pracownika w Kodeksie pracy
3. Przepisy o kontroli trzeźwości po roku obowiązywania
   • Problemy stosowania
   • Czy pracownik ma obowiązek poddać się kontroli trzeźwości prowadzonej przez pracodawcę - skutki odmowy
   • Problematyka ochrony danych osobowych przy kontroli trzeźwości - uwaga!!! tu grożą kary !!!
4. Przepisy o pracy zdalnej po roku obowiązywania
   • Problemy stosowania
5. Krytyka pracodawcy przez pracownika - dopuszczalność i granice Pracownik w Internecie i mediach społecznościowych.
6. Sesja pytań i odpowiedzi, konsultacje indywidualne

Celem szkolenia jest zapewnienie pracodawcom wiedzy niezbędnej do włączenia tych przepisów do wewnętrznego porządku prawnego pracodawcy, w szczególności poprzez prawidłowe sformułowanie postanowień wewnętrznych aktów prawa pracy (uzp, porozumienia, regulaminy), a także dla przygotowania niezbędnych procedur, informacji oraz wymaganych oświadczeń pracowników oraz podjęcia działań organizacyjnych, technicznych i szkoleniowych niezbędnych do korzystania z nowych uprawnień i rozwiązań oferowanych przez Kodeks pracy. Wyjątkowym aspektem szkolenia będzie także zapewnienie uczestnikom niezbędnej wiedzy na temat aspektów ochrony danych osobowych w kontekście pracy zdalnej, a przede wszystkim kontroli trzeźwości, która będzie się wiązała z przetwarzaniem danych dotyczących zdrowia, a więc danych szczególnej kategorii (danych wrażliwych). Tylko dysponując taką wiedzą można uniknąć wysokich kar finansowych nakładanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Ważną wartością szkolenia będzie przekazanie uczestnikom edytowalnych wzorów postanowień uzp/regulaminu pracy/obwieszczenia dotyczących kontroli trzeźwości, a także porozumienia/regulaminu pracy zdalnej.